Page 17 - สมุดภาพ ๑๓๐ ปี กระทรวงมหาดไทย ๒๔๓๔-๒๕๖๕ เล่ม ๑
P. 17
1
พระมหากษัตริย์กับกระทรวงมหาดไทย ๑
“...เพราะความเห็นซึ่งเป็นข้อส�าคัญในราชการดังกล่าวมานี้ จึงได้คิดเห็นว่าการปกครอง
บ้านเมืองของเราซึ่งได้จัดมาแล้วแต่ก่อนนั้น ยังไม่เป็นการเรียบร้อยสมควรแก่เวลา
ั
ด้วยประการต่าง ๆ อันทราบอยู่ด้วยกันโดยมากแล้วน้น จึงได้คิดแบ่งปันพระราชอาณาเขต
ี
เป็นมณฑล ให้มีข้าหลวงผู้ใหญ่ ซึ่งเป็นผู้มีสติปัญญาและเป็นท่ไว้วางใจ เป็นผู้ม ี
ี
�
ความปรารถนาท่จะให้ความคิดอันนี้สาเร็จได้ตลอด โดยความจงรักภักดีต่อเจ้าและ
รักใคร่ต่อชาติและประเทศบ้านเมืองของตัว เป็นผู้บังคับบัญชาผู้ว่าราชการเมือง และ
ผ้ว่าราชการเมองบังคบบัญชากรมการอาเภอ กานันลงไปเป็นชน ๆ เพือจะให้เป็นผ้ม ี
�
�
ั
ู
่
้
ั
ู
ื
ั
ึ
ี
หน้าท่คิดอ่านตรวจตราจัดการปกครองและบารุงรักษาราษฎร ให้ท่วถึงโดยการรวดเร็วข้น
�
กว่าแต่ก่อน...”
�
ื
พระราชหัตถเลขาพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงมีถึงกรมหม่นดารงราชานุภาพ
ว่าด้วยเรื่องการจัดตั้งมณฑล ลงวันที่ ๑๘ มกราคม พ.ศ. ๒๔๓๘
ที่มา : เอกสารราชการมณฑลนครศรีธรรมราช ในสมัยที่เจ้าพระยายมราช (ปั้น สุขุม) เป็นข้าหลวง
เทศาภิบาล ร.ศ. ๑๑๕ - ๑๒๕ (พ.ศ. ๒๔๓๙ - ๒๔๔๙) พิมพ์ในงานพระราชทานเพลงศพหม่อมประยูร
ิ
โสณกุล ณ อยุธยา เมื่อวันที่ ๒๓ มีนาคม พ.ศ. ๒๕๒๐ หน้า ๓ - ๔
15 I 15