Page 213 - :: สมุดภาพ ๑๓๐ ปี กระทรวงมหาดไทย ๒๔๓๕ - ๒๕๖๕ เล่ม ๒ ::
P. 213
๕
5 สิ่งของท่ระลึกท่เกี่ยวเน่องกับกระทรวงมหาดไทย
ื
ี
ี
�
“ถ้าทาตึกสองข้างนี แม้นอย่างตึกแถวในตลาดสาเพ็ง ก็จะงดงามเป็นสง่าแก่บ้านเมือง
้
�
และจะได้ค่าเช่าดีมากด้วย แต่ติดอยู่ด้วยเร่องเงินท่จะลงทุนในเร่องตึกแถวให้เช่านี ้
ี
ื
ื
ั
ี
ได้เคยคิดเห็นมาแต่คร้งไปเมืองภูเก็จ เห็นว่าถ้าเป็นของแผ่นดินอยู่ตราบใดยากท่จะจัดให้ดีได้
ท้งในทางท่จะหาประโยชน์แลจะรักษาให้งดงาม เพราะการแผ่นดินไม่เหมือนกับการ
ั
ี
ี
แสวงหาแลรักษาผลประโยชน์ของเอกชน ยกตัวอย่างเหมือนการท่มีตึกให้เขาเช่าเช่นน ้ ี
ถ้าเป็นของเอกชนย่อมคอยระวังซ่อมแซมรักษา เพื่อมิให้ทุนทรัพย์แลผลประโยชน์
ื
ี
ค่าเช่าของเขาเส่อมทรามลง แต่ท่เป็นตึกของแผ่นดินไม่มีใครจะต้องเจ็บร้อนขนขวายเช่นนั้น
�
ถ้าหากว่าช�ารุดซุดโซมข้าหลวงผู้ว่าราชการเมืองรู้เห็นเข้าเม่อใด ทางท่จะทาก็คือ
ื
ี
มีใบบอกเข้าไปวางเวรยังกระทรวงมหาดไทย ๆ บอกไปยังกระทรวงพระคลังตามทาง
�
ั
ราชการ บางทีเงินไม่มีในงบประมาณก็ต้องงด แม้จะได้ทาในปีน้น กระบวนจะโต้ตอบ
ส่งเสียไปมาก็ช้านาน จนถึงท่ช�ารุดน้นมากมาย น่ว่าท่ไม่เหลวไหล ถ้าความเหลวไหล
ี
ั
ี
ี
แฉะช้ามีอยู่ในนั้นด้วยแล้ว บางทีก็เลยโซมเปล่า
ไม่ต้องป่วยกล่าวถึงหัวเมืองให้ไกล การเช่นน้จะหาอย่างดูในกรุงเทพฯ บ้างก็จะได้
ี
ี
ี
ถ้าเป็นของมีเจ้าของ ๆ ย่อมขนขวายข้ามการท่แฉะช้าท่มีในทางราชการได้หมด ด้วยเหตุนี ้
้
�
จึงเห็นว่าตึกหลวงสาหรับแผ่นดินเหล่าน ถ้าให้มีเอกชนเป็นเจ้าของเสียจะดีกว่า แต่จะขาย
ี
ทอดตลาดก็น่านึกเสียดายค่าเช่า เพราะเหตุฉะนี้จึงคิดเห็นว่า ถ้ายกไปเป็นของพระคลัง
ข้างที่เสียได้จะเป็นดีที่สุด เพราะลงทุนท�าคงจะได้ดอกเบี้ยกลับไม่ต�่ากว่าชั่งละ ๓ ต�าลึง
บ้านเมืองก็จะงามขึ้น ราษฎรก็จะค้าขายเป็นศุขส�าราญขึ้น”
ลำยพระหัตถ์สมเด็จฯ กรมพระยำด�ำรงรำชำนุภำพในครำว
ี
เสดจตรวจรำชกำรเมองเพชรบุร เมองสมทรสำคร ร.ศ. ๑๑๗
ื
ื
็
ุ
(พ.ศ. ๒๔๔๑)
ที่มา : เอกสำรเสด็จตรวจรำชกำรเสนำบดีกระทรวงมหำดไทย ร.ศ.
๑๑๑ ถึง ๑๑๗ (พ.ศ. ๒๔๓๕ - ๒๔๔๑) กรมศิลปำกรจัดพิมพ์ พ.ศ.
๒๕๖๒ หน้ำ ๑๔๓
ฐานประติมากรรมรูปสิงห์แบกแท่น ศิลปะลพบุรี
(ภาพจากส�านักพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ กรมศิลปากร)
211 I 211
