Page 191 - •- เอกสารตรวจราชการมณฑลเทศาภิบาล -•
P. 191
เอกสารตรวจราชการมณฑลเทศาภิบาล 189
ข้าพระพุทธเจ้าเห็นด้วยเกล้า ฯ ว่า ถ้าจะทรงพระกรุณาชุบเลียงพระยา
้
ุ
ิ
สุรินทรฦๅไชยสืบไป ควรส่งตัวไปให้พระยาศรีสุริยราชวรานวัตร หรือพระยาสุขุมนัยวินต
่
ใช้เสียสักปหนงจะดี อย่าให้เปนแต่ว่าไปดูดู ไม่รู้อะไรมาอย่างเช่นให้ไปเมืองพิศณโลกย์
ึ
ี
ุ
คราวแล้วนั้น ถ้าโปรดเกล้า ฯ ให้ไปแล้วจะดีทั้งส่วนตัวพระยาสุรินทรฦๅไชย แลดีแก ่
ราชการบ้านเมืองด้วย การจะเดินเร็วได้กว่าทุกวันน แต่อย่างไรก็ดีข้าพระพุทธเจ้าได้สั่ง
ี
้
ไว้แล้วว่า ถ้าผู้ว่าราชการเมืองไม่ได้มารับราชการ ถ้าไม่จ�าเปนแล้วห้ามไม่ให้นาราชการ
�
่
่
่
ไปเสนอให้เซนในเรือน ให้ปลัดจัดสั่งแลเซนไปอย่าให้ราชการคั่งค้าง ยังมีเรืองทีเสือมเสีย
่
ิ
่
ึ
อยูในพระยาสุรินทรฦๅไชยอีกอย่างหนง คือมีนไสยเก่าติดมา คือ ถ้าคนทีเปนพวกพ้อง
่
่
่
แล้วจะท�าไม่ได้ แต่มีดีทีไม่ถึงเข้าด้วย กับอยากจะใช้แต่คนทีเปนพวกพ้องของตนทั้งนั้น
่
่
เรืองตัวคนรับราชการในเมืองเพชร์บุรี ข้าพระพุทธเจ้าได้เปลียนแปลงแก้ไขแลจัดแซกแซง
ตามควรแก่การแล้ว
่
๒ การอ�าเภอ แขวงเมืองเพชร์บุรียังเลวมาก เว้นแต่อ�าเภอเมืองทีได้หลวงภักดี
กิจวิจารณคนเคยรับราชการเมืองอ่างทองมาเปนอ�าเภอ อ�าเภอเดียวเท่านั้น คือไม่ดีมา
่
่
่
่
่
่
ตั้งแตแบ่งเขตร์แขวงออกเปนอ�าเภอทีเล็กก็เล็กเกินไป ทีใหญก็ใหญเกินไป และตั้งทีว่าการ
่
อ�าเภอใกล้ ๆ กับเมือง ไม่อยูในทีสูญกลางของการปกครอง ข้าพระพุทธเจ้าได้ไปตรวจ
่
่
่
่
ทั่วทุกแห่งแล้วได้กะแผนทีแบ่งใหม่หมดทั้ง ๔ อ�าเภอ และย้ายทีว่าการให้ตั้งในทีสมควร
เสียใหม่ ๒ อ�าเภอ การปกครองยังเลวทรามมาก เพราะกรมการอ�าเภอไม่ดี แตส่วนก�านัน
่
่
่
ผู้ใหญบ้านแลราษฎรมีความยินดีในการปกครองอย่างใหม่เปนทีสุด ข้าพระพุทธเจ้าได้
ยกอ�าเภอออกเสีย ๒ อ�าเภอและปลัดอ�าเภออีกหลายคน คือ อ�าเภอนายางทางใต้เมือง
้
ี
ี
ซึงหลวงนาบตร์เจ้าพระยาสุรพันธุ์พิสุทธิ์เปนนายอ�าเภอ หลวงนาคนนอายุสัก ๒๓ ปเปน
่
ุ
บุตร์เขยพระยาจางวางเมืองราชบุรีด้วย เปนผู้ซึงคิดกันว่าเปนบุตร์ของเจ้าพระยา
่
สุรพันธุ์พิสุทธิ์ที่เฉลียวฉลาดคนหนง ที่จริงการที่เสียนั้นก็เพราะบิดา คือ เมือจะให้หลวงนา
่
ึ่
ุ
ออกไปเปนนายอ�าเภอนายาง เจ้าพระยาสุรพันธุ์พิสุทธิเหนว่าบตรเปนเด็ก จึงให้ขุนช�านาญ
่
ราชกิจซึงเปนกรมการชั้นเกาและเคยประพฤติแต่การอย่างเก่า ๆ ออกไปเปนปลัดอ�าเภอ
่
่
่
เพือควบคุมแลหลวงนาบุตรชาย เมือข้าพระพุทธเจ้าไปถึงมีราษฎรได้แจ้งว่า มีผู้ร้ายชุกชุม
หนักเพราะไม่เกรงกรมการอ�าเภอ ครั้นตรวจสารบบต่อไปได้ความว่า ปล่อยผู้ร้ายลักโค
พระยาศรีสหเทพ
