Page 48 - •- เอกสารตรวจราชการมณฑลเทศาภิบาล -•
P. 48
46 เอกสารตรวจราชการมณฑลเทศาภิบาล
่
ข้อ ๒ การโจรผู้ร้ายนั้นชั้นก่อนจัดเทศาภิบาลมีชุกชุมเปนทีเดือดร้อนแก่ราษฎร
ี
เปนอันมาก จนราษฎรบางแห่งต้องหลบหนมิได้นอนบนเรือนได้ มีบาญชีผู้ร้ายทีผู้ว่า
่
ั
ราชการในจ�านวนศก ๑๑๓ ปล้น ๘๙ ราย ลอบยิงแทงฟนกันตาย ๔๒ ราย แย่งชิงทรัพย
สิงของโคกระบือ ๕๕ ราย แต่ย่องเบาลักโคกระบือนั้นยังมีเปนอันมาก
่
ตั้งแต่จัดเทศาภิบาลแล้ว ข้าหลวงแลผู้ว่าราชการได้จัดการปองกันโจรผู้ร้ายคือ
้
ื
๑ ตั้งให้เจ้ากรมแลปลัดกรมแขวงเปนกองสืบจับผู้ร้าย ๒ ประกาศห้ามไม่ให้ราษฎรยิงปน
ในเวลากลางคืน เว้นไว้แตมีเหตโจรผู้ร้ายถ้าได้ยินเสียงปนดังในเวลากลางคืนให้ก�านัล
่
ื
ุ
่
่
ผู้ไหญบ้านราษฎรทีไกล้เคียงไปช่วยต่อสู้แลจับโจรผู้ร้าย ๓ ให้ก�านัลแลผู้ไหญบ้านมีฆ้องกลอง
่
ทีเรียกประชุมลูกบ้านในเวลาทีเกีดเหตโจรผู้ร้าย ๔ ให้ก�านัลผู้ไหญบ้านตรวจคนเดีนทาง
่
่
ุ
่
่
ซึงสัตยพาหนะเข้ามาในเมือง ถ้าไม่มีหนังสือเดีนทางหรือตั๋วพิมพ์รูปพรรณสัตยพาหนะให้
่
จับไว้ไตสวน ๕ ประกาศราษฎรว่าถ้าผู้ใดจะล้มโคกระบือให้บอกก�านัลผู้ไหญบ้านให้
่
่
่
่
ชัณสูตรเสียกอน ๖ ให้ก�านัลผู้ไหญบ้านตรวจคนต่างแขวงทีไปมาพักอาไศรย ๗ ให้
ราษฎรทีมีโคกระบือลูกคอกขนาดสนตะภายได้มาท�าหนังสือรูปพรรณ เพราะฉนั้นการ
่
ั
โจรผู้ร้ายปล้นค่อยเบาบางลง ในศก ๑๑๔ มีจ�านวนผู้ร้ายปล้น ๗ ราย ลอบยิงฟนแทงกัน
ตาย ๑๑ ราย แย่งชิงโคกระบือ ๙ ราย ย่องเบาลักสัตยพาหนะ ๑๒๑ ราย เสียงราษฎรว่า
๒
ค่อยมีความศุขเพราะนอนบนเรือนได้แลพอปล่อยโคกระบือห่างบ้านประมาณ } เส้น
๔
่
ได้ แต่การลักยิงแลย่องเบานั้นยังไม่สงบ ในระหว่างข้าพระพุทธเจ้าไปพักอยู ๖ วันนั้น มี
่
่
ก�านัลผู้ไหญบ้านท�ารายงานมายืนตอข้าหลวงว่ามีผู้ร้ายแย่งชิงกระบือต�าบลบางตัน ๔๐
่
่
่
กระบือ ๑ ราย มีผู้ร้ายฟนเจ้าของทรัพย์ตาย ๒ คนแล้วเกบทรัพย์สิงของไปทีต�าบล
ั
บางยีรง ๑ ราย มีผู้ร้ายลักยิงกันตายทีต�าบงบ้านโปง ๑ ราย รวม ๓ ราย
่
่
่
ข้อ ๓ การถ้อยความนั้น ชั้นก่อนจัดเทศาภิบาล ตลาการศาลเมืองมีนาทีก้าวก่ายกัน
่
ุ
่
ุ
่
มีตลาการส�าหรับช�าระความไม่ต�ากว่า ๓๐ คน เห็นแก่เงินค่าธรรมเนยมแล้วไม่เอาใจไส่
ี
่
ทิงไว้ให้เนนช้า ฝายผู้ว่าราชการก็ไม่เปนธุระจะตรวจตรา เพราะฉนั้นความจึงค้างอยู ่
ิ
้
่
่
๑๐๐๐ เรืองเสศ ราษฎรมีความเดือดร้อนมาก บางเรืองก็ถึง ๒๐ ปยังไม่แล้ว
่
ี
เมืองราชบุรีย ร.ศ. ๑๑๕
