Page 6 - :: โอวาทของเสนาบดี กระทรวงมหาดไทย ::
P. 6
คำนำ
พระนิพนธ์ของสมเด็จฯ กรมพระยาดำรงราชานุภาพมีจำนวนมากครอบคลุม
เนื้อหาสาระหลากหลายสาขาวิชา ที่เป็นหลักคือวิชาประวัติศาสตร์ ทำให้ทรงได้รับ
ั
การยกย่องเป็น “พระบิดาแห่งประวัติศาสตร์ไทย” พระนิพนธ์อีกจำนวนหนึ่งเกี่ยวกบ
ศิลปวัฒนธรรม มานุษยวิทยา และชีวประวัติบุคคล ซึ่งได้มีการรวบรวมและจัดพิมพ์
เผยแพร่เป็นหนังสือชุด หลายชุด เช่น สาส์นสมเด็จ (๕๕ ภาคชุด) คนดีที่ข้าพเจ้ารู้จัก
(๔ เล่มชุด) เอกสารเสด็จตรวจราชการเสนาบดีกระทรวงมหาดไทย (๒ เล่มชุด)
แต่กระนั้นก็ยังมีพระนิพนธ์บางเรื่องที่ค่อนข้างหายากและมิได้จัดพิมพ์เผยแพร่มานาน
วันท ๑ ธันวาคมของทุกปีเป็นวันดำรงราชานุภาพหรือวันคล้ายวันสิ้นพระชนม์
ี่
กระทรวงมหาดไทยจึงจัดกิจกรรมถวายเป็นพระกุศลและเผยแพร่พระเกียรติคุณโดย
การพิมพ์พระนิพนธ์ของสมเด็จฯ กรมพระยาดำรงราชานุภาพที่เกี่ยวข้องกับการ
ปกครองทั้งเพื่อเป็นหลักฐานและเป็นการต่ออายุหนังสือหายากสมดังพระประสงค์
โดยคัดเลือกเรื่อง “โอวาทของเสนาบดี กระทรวงมหาดไทย” ซึ่งพิมพ์เผยแพร่เมื่อ
พ.ศ. ๒๔๗๔ สมเด็จฯ กรมพระยาดำรงราชานุภาพทรงออกพระองค์ว่า ทรงพระนิพนธ์
ไว้ตั้งแต่ พ.ศ. ๒๔๔๕ เพื่อเป็นคู่มือการเรียนการสอนในโรงเรียนมหาดเล็ก อาจจะมี
เนื้อหาไม่สอดคล้องกับปัจจุบัน (พ.ศ. ๒๔๗๔) ก็ขอให้ถือว่าเป็นการอ่านวรรณกรรม
เนื้อหาสาระของพระโอวาทม ๓ ประการ คือ ความซื่อสัตย์ ความอุตสาหะ และ ความ
ี
อารี เมื่อพิจารณาบริบทปัจจุบัน (พ.ศ. ๒๕๖๕) นับว่าพระนิพนธ์ดังกล่าวยังเป็น
ประโยชน์มาก โดยเฉพาะสาระสำคัญที่สุดในพระนิพนธ์นี้ คือ ให้ข้าราชการที่
ปฏิบัติงานตามหัวเมืองประพฤติปฏิบัติราชการให้เป็นที่พอใจรักใคร่ของประชาชน
กระทรวงมหาดไทยหวังว่าหนังสือเล่มนี้จะเป็นประโยชน์แก่ข้าราชการ
โดยเฉพาะนักปกครองที่ปฏิบัติราชการอยู่ตามอำเภอและจังหวัดต่าง ๆ เพื่อทบทวน
ั
ความรู้และปฏิบติราชการให้เป็นที่พอใจรักใคร่ของประชาชนสมดังพระโอวาทสืบไป
นายสุทธิพงษ์ จุลเจริญ
4
ปลัดกระทรวงมหาดไทย
วันที่ ๑ ธันวาคม พ.ศ. ๒๕๖๕
