Page 7 - สมุดภาพ ๑๓๐ ปี กระทรวงมหาดไทย ๒๔๓๔-๒๕๖๕ เล่ม ๑
P. 7
ค�าน�า
เรื่องการฉลองอายุของบุคคล สถานที่ หรือสิ่งใดสิ่งหนึ่งนั้น นิยม
ยึดเอา ๑ รอบนักษัตร คือครบ ๑๒ ปี เป็นอย่างธรรมเนียมไทย หรือ
๑ ทศวรรษ คือครบ ๑๐ ปี เป็นอย่างธรรมเนียมสากล เช่น การฉลอง ๙๖ ปี
ิ
แห่งการสถาปนาหน่วยงานของรัฐ อาท กระทรวง กรม หรือการฉลอง ๕๐
ปีแห่งการก่อตั้งหน่วยงานเอกชน อาทิ บริษัทจ�ากัด สมาคม
กระทรวงมหาดไทยสถิตสถาวรเป็นเสาหลักของราชการไทย
ิ
ื
ี
ิ
มาเน่นนานครบ ๑๓๐ ปีใน พ.ศ. ๒๕๖๕ นี นับเป็นเร่องท่น่ายินดีย่ง สมควร
้
แก่การจัดงานฉลอง ประกอบพิธีทางศาสนา และบาเพ็ญสาธารณกุศล
�
ั
รวมท้งงานอ่น ๆ อันเป็นหิตานุหิตประโยชน์ กระทรวงมหาดไทยได้จัดงาน
ื
ี
่
ฉลองในลกษณะนีมาหลายคราว ครงแรกเมอกระทรวงมหาดไทยมอาย ุ
ื
้
ั
้
ั
ครบ ๖๐ ปีใน พ.ศ. ๒๔๙๕ ผู้บังคับบัญชากระทรวงมหาดไทยสมัยนั้น คือ
พลตร บัญญัติ เทพหัสดิน ณ อยุธยา รัฐมนตรีว่าการกระทรวงฯ และพระยา
ี
ิ
์
ี
รามราชภักด (หม่อมหลวงสวัสด อิศรางกูร) ปลัดกระทรวงฯ ได้กราบบังคม
ทูลเชิญพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช
่
ื
�
ี
บรมนาถบพิตร เสด็จพระราชดาเนินทรงเปิดงานเม่อวันท ๑ เมษายน พ.ศ.
๒๔๙๕ และได้จัดพิมพ์หนังสือชื่อ ‘อนุสรณ์เนื่องในงานฉลองวันท่ระลึก
ี
สถาปนากระทรวงมหาดไทย ครบรอบ ๖๐ ปีบริบูรณ์’ จ�านวน ๑,๐๐๐ เล่ม
พ.ศ. ๒๕๐๗ ซึ่งเป็นวาระที่กระทรวงมหาดไทยมีอายุครบ ๖ รอบ
หรือ ๗๒ ปี ก็เกิดเหตุขัดข้อง มิอาจจัดงานฉลองเป็นการใหญ่และพิมพ์
ี
หนังสือท่ระลึกได้ เนื่องจากทางราชการไม่มีงบประมาณ จึงได้แต่ประกอบ
พิธีบ�าเพ็ญกุศลทางศาสนา
ต่อมาในปีรุ่งข้น คือ พ.ศ. ๒๕๐๘ นายถวิล สุนทรศารทูล ปลัด
ึ
�
ี
กระทรวงมหาดไทย ได้ร้อฟื้นความคิดเก่ยวกับการจัดทาหนังสือท่ระลึก
ี
ื
ึ
ั
ซ่งจะประมวลเรองราวและประสบการณ์ของนักปกครองผู้ปฏิบติราชการ
ื
่
ั
ในหัวเรองว่า ‘ประวติมหาดไทย’ เพื่อให้เป็นนิทัศนอุทาหรณ์แก่ข้าราชการ
ื
่
ในปัจจุบัน การจัดพิมพ์หนังสือเล่มน้ได้ใช้วิธีระดมทุนด้วยการให้บริษัทห้างร้านมาโฆษณาประชาสัมพันธ์ใน
ี
ี
หนังสือ โดยมีคณะกรรมการด้านโฆษณาเป็นนักธุรกิจและพ่อค้า หนังสือดังกล่าวมีชื่อว่า ‘ท่ระลึกคล้ายวันสถาปนา
กระทรวงมหาดไทย ๑ เมษายน ๒๕๐๘’ หนา ๕๗๔ หน้า (ไม่นับรวมหน้าโฆษณา) ประธานคณะกรรมการจัดท�า
คือ นายประเสริฐ กาญจนดุล ผู้ตรวจราชการกระทรวงมหาดไทย
ส�าหรับวาระครบ ๗ รอบของกระทรวงมหาดไทยซึ่งตรงกับ พ.ศ. ๒๕๑๙ นั้น ไม่ปรากฏหลักฐานว่ามี
การพิมพ์หนังสือท่ระลึกข้น ได้สอบถามท่านผู้รู้และเอตทัคคะทางหนังสือเก่า ก็ไม่มีใครเคยพบเห็น จึงสันนิษฐาน
ึ
ี
ว่าคงเป็นเพราะเกิดเหตุวุ่นวายทางการเมือง ท�าให้ต้องงดจัดกิจกรรมในปีดังกล่าว และมาเริ่มจัดอีกครั้งหนึ่งใน
วาระครบ ๑๐๐ ปี กระทรวงมหาดไทย พ.ศ. ๒๕๓๕ โดยเริ่มตั้งแต่ พ.ศ. ๒๕๓๓ สมัยที่นายอนันต์ อนันตกูล
5 I 5
