Page 176 - •- เอกสารตรวจราชการมณฑลเทศาภิบาล -•
P. 176
174 เอกสารตรวจราชการมณฑลเทศาภิบาล
ุ
่
่
ุ
ถึงต�าบลโพธารามจอดพักทีปร�าท้ายหาด หม่อมหลวงบษนายอ�าเภอไม่อยูได้รับอนญาต
จากมณฑลลาไปกรุงเทพ ฯ พบแต่นายฉอ่ม นายฮะปลัดอ�าเภอมาต้อนรับอยูทีนั้นเวลา
ุ
่
่
�้
๒ ทุ่ม ๔๐ นาทีได้เรียกนายฉอ่ม นายฮะปลัดอ�าเภอลงเรือจากที่พักล่องตามนาไปได้คุ้งนา
�้
ุ
่
ึ
่
ุ
หนงแล้วถามปลัดอ�าเภอว่าบ้านก�านันอยูทีไหน นายฉอ่มกับนายฮะแจ้งว่า ใกล้กับบ้าน
่
่
้
่
ก�านันแสง แล้วจึงได้จอดเรือทีนาบ้านนายแสงก�านันพากันขึนไปบนบ้าน นายแสงก�านัน
นอนหลับได้ปลุกขึน แล้วให้นายแสงก�านันตีสิงสัญญาเหตส�าคัญเรียกลูกบ้าน เมือนาย
่
ุ
้
่
ึ
แสงก�านันลงมือตีเกราะเรียกลูกบ้านนั้นตรวจนาฬิกาเปนเวลายามหนงกับ ๕ นาที เวลา
่
่
่
ยามหนง ๗ นาที นายหม่างผู้ไหญบ้านถือดาบวิงมา เวลายามหนง ๘ นาที ลูกบ้านของ
ึ
่
ึ
่
่
่
ึ
นายหม่างทีเปนชาย ๘ คนถือดาบบ้างหลาวบ้ายมีดโต้บ้างวิงมาถึง เวลายามหนง ๑๐ นาที
่
จีนโตสารวัดกับราษฎรทีเปนชาย ๙ คน หญิง ๒ คน รวม ๑๒ คน มีอาวุธครบมือกัน ปน
่
ื
บ้างดาบบ้างหลาวบ้างพลองบ้างมีดโต้บ้างวิ่งมา เวลายามหนงกับ ๑๒ นาที ราษฎรที ่
่
ึ
่
่
เปนชายวิงมาอิก ๒ คน เวลายามหนึงกับ ๑๕ นาทีจีนซ้อนสารวัดกับราษฎรชาย ๑๔ คน
่
ึ
่
ึ
ราษฎรหญิงหนงคนรวม ๑๖ คนถืออาวุธครบมือกันวิงมา เวลายามหนงกับ ๒๗ นาที
่
นายด้วงผู้ไหญบ้านกับราษฎรชาย ๕ คน ราษฎรหญิง ๕ คน รวม ๑๐ คน รวม ๒๒ นาที
่
่
่
เรียกได้ผู้ไหญบ้าน ๒ สารวัด ๒ ลูกบ้าน ๔๖ รวม ๕๐ คนแจ้งอยูในบาญชีรายชือนั้นแล้ว
่
แตบรรดาผู้ไหญบ้านแลราษฎรทีถืออาวุธมานั้นมีอาวุธส�าคัญ คือ ปนคาบศิลา ๒ กระบอก
่
ื
่
่
่
เท่านั้น นอกนั้นเปนดาบบ้าง หลาวบ้าง หอกบ้าง แลราษฎรทีพากันวิงมานั้นก็มาหลายทาง
่
�
้
่
�
้
่
่
้
หมูบ้านริมนาก็พากันมาทางริมนา หมูบ้านทีตั้งลึกขึนไปก็มาทางกลางทุ่ง เห็นว่าถ้าลูกบ้าน
ี
่
ี
้
้
พรักพร้อมกันเช่นนโดยจะมีผู้ร้ายส�าคัญเกิดขึนก็คงหนไม่พ้น แลสังเกตดูผู้ที่วิงมานั้นโดย
ี้
์
่
ความตกใจทุกคน การสอบซ้อมเช่นนมีประโยชนจะต้องจูไปสอบซ้อมทุกเมืองแลทุกอ�าเภอ
กลับถึงที่พักเวลา ๔ ทุ่ม ๕๐ นาที
๕๕ วันเสาร์ที ๑๙ มกราคมศก ๑๑๙ เวลาเช้า ๑ โมงไปเยียมแลดูระเบียบการ
่
่
่
ั
ทีอ�าเภอโพธาราม แล้วเลยไปดูทีว่าการอ�าเภอซึงท�าใหม่ เห็นปกเสาติดรอดติดเครืองมุง
่
่
่
่
่
้
หลังคาแล้วก�าลังปรับพืนอยู เวลาเช้า ๓ โมง ๒๕ นาทีออกจากทีว่าการอ�าเภอโพธาราม
่
เวลาเช้า ๕ โมงถึงทีว่าการอ�าเภอธรรมเสน พบพระยาอมรินทรฦาไชยกับข้าราชการที ่
เมืองกาญจนบุรี ร.ศ. ๑๑๙
