Page 250 - •- เอกสารตรวจราชการมณฑลเทศาภิบาล -•
P. 250
248 เอกสารตรวจราชการมณฑลเทศาภิบาล
่
่
เจ้าพนักงานสรรพากรเมืองดูท่าทางเปนคนเอาใจใส่ต่อการงานอยู ถ้าได้หัวนาการที ่
ื
เอือเฟอแขงแรงจะเปนคนที่ท�าการได้ดีผู้หนง
้
ึ่
้
การอ�าเภอ
อ�าเภอบ้านสร้าง
่
๑๗ ทีว่าการอ�าเภอตั้งทีบ้านสร้างฝ่งตวันออก นายอ�าเภอเปนทีหลวงประชา
่
ั
่
่
่
่
เชฐกิจ มีก�านัน ๖ ต�าบล พลเมือง ๗๔๐๑ คน เวลาทีข้าพระพุทธเจ้าไปถึงยังเช้าอยูหนอย
่
แต่สังเกตดูการงานจะไม่สู้มากนัก การรักษาทีว่าการเลวรกเลอะไปด้วยเศษกระดาษผงละออง
แลนาหมึก การเก็บสรรพบาญชีแลหนังสือราชการ ไม่เปนระเบียบเรียบร้อยแลมีทีผิด ๆ
่
้
�
ุ
้
มาก เหตโจรผู้ร้ายทีไม่ใช่อกฉกรรจ์ ถามนายอ�าเภอได้ความว่าถ้าเกิดมีขึนต้องให้ก�านัน
่
ุ
ุ
ี
่
่
้
ยืนรายงาน จึงจะนับว่ามีเหตโจรผู้ร้าย เมือเปนดังนไม่ใคร่จะรู้จ�านวนแนนอน ด้วยบางที
่
่
ก�านันจะหลงลืมหรือทีไม่รู้หนังสือก็อาจบกพร่องได้ แลถ้ารู้ก็ช้าไม่ทันท่วงที เพราะบางราย
ทีควรจะได้ตัวผู้ร้ายได้ด้วยก�าลังสามารถของกรมการอ�าเภอก็มีอยู ในศก ๑๒๒ เพียงวันที่
่
่
ุ
๒๐ กรกฎาคม เหตโจรผู้ร้ายอกฉกรรจ์ไม่มี ผู้ร้ายลักเล็กนอยรวมทั้งลักสัตว์พาหนะด้วย
้
ุ
เดือนเมษายนมี ๘ ราย พฤษภาคม ๒ ราย มิถนายน ๖ ราย กรกฎาคม ๓ รายรวม ๑๙ ราย
ุ
่
คิดถัวเดือนละ ๔ รายเศษหรือ ๕ ราย เฉลียเดือนหนงไม่ถึงก�านันละ ๑ รายดูไม่สมกัน
ึ
่
ความแพ่งในศก ๑๒๒ เพียงวันที ๒๐ กรกฎาคม ตามสารบบเดือนเมษายนมี ๙
่
เรือง พฤษภาคม ๖ เรือง มิถนายน ๓ เรือง กรกฎาคม ๓ เรือง รวม ๒๑ เรืองยอมตาม
่
่
่
ุ
่
่
่
่
เปรียบเทียบทุกเรือง ทีไม่ยอมหรือยกเลิกด้วยเหตต่าง ๆ มีขาดนัดเปนต้นไม่มีเลย ซึงออก
ุ
่
่
่
จะผิดความจริงอยู เพราะธรรมดาความแพ่งแม้ถึงกรมการอ�าเภอ ทีมีชือเสียงในการเปรียบ
่
่
่
เทียบดีมีราษฎรรักใคร่นับถือมากก็คงมีทีไม่ยอมแลยกเลิกอยูใน ๑ ใน ๑๐ ของจ�านวน
่
้
คดีนั้น ข้าพระพุทธเจ้าจึงได้ถามนายอ�าเภอคงได้ความยุติว่า ถ้ามีผู้มาร้องฟองในเรือง
คดีแพ่ง ก็ออกหมายไปถึงจ�าเลยแตหาได้ลงสารบบไม่ ตอได้ตัวจ�าเลยมาเปรียบเทียบ ถ้า
่
่
ยินยอมกันจึงลงในสารบบ ถ้าไม่ยอมหรือโจทย์ทีทิงค�าร้องก็เปนอันเลิกแล้วกันไปไม่ลง
่
้
ุ
้
ี
่
สารบบ ด้วยเหตดังนสารบบจึงมีแตทีโจทย์จ�าเลยยอมทั้งนั้น ข้าพระพุทธเจ้าได้ตรวจดูใน
่
มณฑลปาจิณบุรี ร.ศ. ๑๒๒
