Page 299 - •- เอกสารตรวจราชการมณฑลเทศาภิบาล -•
P. 299
เอกสารตรวจราชการมณฑลเทศาภิบาล 297
การอ�าเภอประโคนไชย
นายอ�าเภอไม่มีตัวรับราชการ เพราะพระนครภักดีศรีนครานรักษ์ซึงเปน
่
ุ
่
้
นายอ�าเภอได้กราบบังคมลาออกจากหนาทีนายอ�าเภอ แต่เมือเดือนเมษายนแล้ว เวลานี ้
่
มีแต่ปลัดอ�าเภออยู ๒ คน การงานสิงใดในอ�าเภอนมีนอย การโจรผู้ร้ายก็เบาบาง เดือน ๑
่
่
ี
้
้
จะไต่สวนความแพ่งความอาญาสักอย่างละ ๓ เรือง สาระบบความแพ่งความอาญาใช้มา
่
ี
่
่
แต่ศก ๑๑๘ จนทุกวันนยังไม่หมด สัมโนครัวแลวุฒิก�านันผู้ใหญบ้านตรางชือต�าบลแล
้
่
หมูบ้าน ได้ท�ากันไว้แต่เมือ ร, ศ, ๑๑๘ ครั้งหลวงภักดีบุรีรักษเปนนายอ�าเภอคราวเดียว
่
ี
เท่านั้น มาจนทุกวันนก็ไม่ได้แก้ไขเปลียนแปลงอะไรเลย แลเวลากรมการอ�าเภอแลเสมียน
่
้
ไปมาจะให้เปนการถูกทีเดียวไม่ได้ ด้วยเหตว่านาฬิกาทีว่าการอ�าเภอไม่มีจะใช้
่
ุ
ข้าพระพุทธเจ้าจึงได้ชีแจงกับเจ้าคุณเทศาว่า ควรจะให้มีนาฬิกาของหลวงไว้ส�าหรับทีว่าการ
่
้
่
อ�าเภอละ ๑ เรือน จะเปนประโยชนแก่ราชการขึนอีกมาก เจ้าคุณเทศาก็รับรองทีจะจัดส่ง
้
์
นาฬิกามาให้ แลข้าพระพุทธเจ้าได้สังเกตดูปลัดอ�าเภอทั้ง ๒ คนนีอยูข้างจะเขลามาก จะ
้
่
อธิบายแบบแผนอย่างไรดูไม่เข้าใจเสียเลย และจะพูดภาษาไทยก็ยังไม่ได้ตลอดเพราะเปน
ี
คนเขมร แต่นายอ�าเภอประโคนไชยน หลวงรังสฤษดิ์ได้ชีแจงกับข้าพระพุทธเจ้าว่า จะ
้
้
ี
้
ขอย้ายขุนประสิทธิบรรณการจ่าเมืองบุรีรัมย์มาเปนนายอ�าเภอในเร็ว ๆ น เพราะฉะนั้น
หวังด้วยเกล้า ฯ ว่า เมือนายอ�าเภอใหม่มารับราชการแล้ว การงานในอ�าเภอประโคนไชย
่
คงจะเปนที่เรียบร้อยตลอดไป แลหลวงรังสฤษดิ์ก็เข้าใจในการอ�าเภอ ซึ่งข้าพระพุทธเจ้าได้
�
่
อธิบายไว้ตลอดแล้ว คงจะได้แนะนากับนายอ�าเภอใหม่ให้เปนที่เข้าใจตอไป อีกทั้งเวลาที ่
ข้าพระพุทธเจ้าได้อธิบายแบบแผนต่าง ๆ ทีเมืองบุรีรัมย์นั้น ขุนประสิทธิบรรณการก็ได้
่
ั
่
มาฟงค�าอธิบายอยูทีนั้นแล้วเหมือนกัน
่
้
การค้าขายอ�าเภอประโคนไชยนี มีการท�าเกวียนขายโดยมาก ขายส่งไปมณฑล
บูรพาเกือบทั้งสิน
้
ี
การท�านาก็เต็มทีด้วยปนฝนแล้งมาก
้
ี
หลวงนรราชจำานง
