Page 308 - •- เอกสารตรวจราชการมณฑลเทศาภิบาล -•
P. 308
306 เอกสารตรวจราชการมณฑลเทศาภิบาล
่
่
แล้ว รับว่าเปนทีเข้าใจทุกอ�าเภอ แลทีอ�าเภอใดถ้ามีเวลามากข้าพระพุทธเจ้าก็ได้ส�ารวจ
่
ให้ดูเปนตัวอย่างบ้าน ๑ บ้าง ๒ บ้านบ้างพอให้เปนทีเข้าใจด้วยแล้ว แลการท�าสัมโนครัว
ี
้
่
่
นเมือเวลาส�ารวจคราวแรก ทีมณฑลแลเมืองก็ย่อมทราบจ�านวนราษฎรชายหญิง ยาน
พาหนะ สัตว์พาหนะได้โดยละเอียด ครั้นต่อมาถึงเวลาทีจะส�ารวจคราวหลัง ๆ ต่อไป มณฑล
่
แลเมืองก็ทราบไม่ได้ว่าจ�านวนราษฎร ยานพาหนะ สัตว์พาหนะ เปลี่ยนแปลงไปจากบาญชี
่
เดิมไปเท่าใด เพราะยังไม่ได้มีแบบส่งไปให้ท�า ข้าพระพุทธเจ้าจึงได้นาแบบบาญชีเปลียนแปลง
�
่
จ�านวนคนแลยานพาหนะ สัตว์พาหนะ ซึงเจ้าคุณอินทรวิชิตท�าขึนใหม่ไปชีแจง วิธีทีจะ
้
้
่
ใช้แลส่งไปยังเมืองให้เข้าใจด้วยแล้ว
่
แลทะเบียนก�านันผู้ใหญบ้านนั้น ข้าพระพุทธเจ้าก็ได้ชีแจงให้เปนทีเข้าใจตลอด
้
่
แล้ว แลได้ให้ปลัดอ�าเภอลองตรอกดู เพือให้เปนทีเข้าใจชัดเจนด้วย เมือเห็นว่าเปนที ่
่
่
่
่
่
่
เข้าใจแล้ว ข้าพระพุทธเจ้าได้สั่งให้เลิกวุฒิก�านันผู้ใหญบ้าน แลตรางชือแลต�าบลหมูบ้าน
ี
้
เสีย ให้ใช้แบบทะเบียนนแทนแบบทีเลิกต่อไป
่
่
แลอ�าเภอปกธงไชยนั้น เมือข้าพระพุทธเจ้าได้ไปตรวจถึงทีว่าการอ�าเภอ ได้ตรวจ
่
ั
่
้
่
ดูสัมโนครัวทีได้ไปท�ามาแล้วนั้นก็ยังคงท�าผิดอยูอีก ข้าพระพุทธเจ้าจึงได้ชีแจงให้เข้าใจ
อีกครั้งหนง
่
ึ
่
เมือข้าพระพุทธเจ้ากลับมาถึงเมืองนครราชสีมา ได้ไปตรวจการท�าสัมโนครัวอีก
นายอ�าเภอได้ไปท�ามาได้เกือบต�าบล ๑ แล้วเปนการเรียบร้อยดี
แลอ�าเภอนครจันทึกเวลาข้าพระพุทธเจ้าไปถึง ได้ตรวจดูสัมโนครัวนายอ�าเภอได้ไป
ท�ามาเกือบหมดทั้งอ�าเภอแล้ว เปนการถูกต้องดี
่
แลในการทีข้าพระพุทธเจ้าได้ไปอธิบายการท�าสัมโนครัวทั้ง ๙ อ�าเภอในคราวนี ้
่
นั้น ข้าพระพุทธเจ้ายังไม่เปนทีเชือแนว่า นายอ�าเภอเหล่านั้นจะท�าถูกตามที ่
่
่
ข้าพระพุทธเจ้าได้อธิบายไว้ทุกอย่างได้ ถึงแม้ว่านายอ�าเภอเมืองนครราชสีมา แลผู้แทน
นายอ�าเภอนครจันทึก ซึงได้ท�าถูกต้องตามทีข้าพระพุทธเจ้าได้เห็นแล้วก็จริงอยู แต่ไม่
่
่
่
่
้
่
ทราบเกล้า ฯ ว่าตอไปบางทีจะเกีดความสงไสย หรือหลงลืมขึนบ้างก็จะเปนได้ แตอย่างไร
มณฑลนครราชสีมา ร.ศ. ๑๒๒
