Page 80 - •- เอกสารตรวจราชการมณฑลเทศาภิบาล -•
P. 80
78 เอกสารตรวจราชการมณฑลเทศาภิบาล
็
้
ั
ราษฎรเปนลาว ประกอบการเพาะปลูก ทอหูกป่นฝายท�าไหม ต้นผลไม้มีมพร้าว ต้นหม่อน
้
เปนพืน การโจรผู้ร้ายบ้านนั้นไม่มี ราษฎรท�ามาหากินโดยสดวก เวลาเช้า ๕ โมง ออกจาก
็
็
ี
่
บ้านทเมนไชย เดีนตอไปตามเนนเต็งรัง ฝนตกนักดินเปนหล่มโคเกวียนเดีนไม่ค่อยสดวก
้
่
ึ่
เวลาบ่าย ๕ โมง ๓๐ นาที ถึงส�านักริมบ้านบัวแขวงเมืองบุรีร�า หยุดพักอยูคืนหนง รุ่งขึน
๒๙
วันที่ ๓ กรกฎาคม ร, ศก ๑๑๕ เวลาเช้า ข้าพระพุทธเจ้า ได้ไปสืบถามกิจทุกข์ศุขของ
่
่
ราษฎรซึงตั้งหลังเรือนอยูในหมูบ้านบัวนั้น ได้ทราบเกล้าแต่ว่าราษฎรมีความศุขขึนกว่า
่
้
แต่ก่อนหลายเท่า เพราะการโจรผู้ร้ายแลคดีถ้อยความอันใดก็ไม่มี บ้านบัวนั้นมีหลังคาเรือน
่
็
่
อยูประมาณ ๘๐ หลังเศษ ราษฎรเด็กผู้ใหญชายหญิงประมาณ ๕๐๐ คนเปนเขมร ประกอบ
้
ั
้
็
การเพาะปลูก ทอหูกป่นฝายท�าไหม ผลไม้มีหมากมพร้าวเปนพืน เวลาเช้า ๒ โมง ๔๐
ี
นาที กลับมารับพระราชทานแล้ว ออกจากบ้านบัว เดีนเกวียนไปทางเนนไม้เต็งรัง พืนหนทาง
้
นั้นเปนดินเหนยว โคเกวียนเดีนไม่สดวกเปนหล่มมาก เวลาเทียง ๓ นาที ถึงเมืองบุรีร�า
็
็
่
ี
่
หยุดพักอยูทีส�าหรับรับข้าหลวง แล้วข้าพระพุทธเจ้าได้แจ้งราชการตอหลวงรังสรรค์สารกิจ
่
่
่
ข้าหลวงบริเวณ แลถามเรืองราชการต่าง ๆ แลให้ช่วยจัดจ้างพาหนะส่งลงมากรุงเทพ ฯ
แต่จะลงทางช่องเสม็ด เพือจะได้ไปตรวจราชการเมืองประโคนไชยด้วย
่
่
่
่
ในระหว่างทีข้าพระพุทธเจ้าพักอยูนั้น ได้เทียวสืบกิจทุกข์ศุข แลดูภูมิถานบ้าน
๒๙
เมือง ได้ทราบเกล้า ฯ ว่าวันที่ ๑ กรกฎาคม ร, ศก ๑๑๕ ก่อนข้าพระพุทธเจ้าไปถึงเมือง
๘
๒ วัน มีผู้ร้ายประมาณ } คน ปล้นบ้านสวายจีดแขวงเมืองบุรีร�า ฆ่าขุนภักดีกรมการ
๙
เจ้าของเรือนตาย ได้ทูลทรัพย์ไป ๕ ชั่ง หลวงรังสรรค์สารกิจข้าหลวงบริเวณยังสืบจับ
ตัวอยูยังไม่ได้ การทุกข์ศุขของราษฎรนั้น ดังที่มีรายงานขึนกราบบังคมทูลพระกรุณานั้น
้
่
๒๙
แล้ว ครั้น ณ วันที ๕ กรกฎาคม ร, ศก ๑๑๕ หลวงรังสรรค์สารกิจข้าหลวง ได้เกวียนกับ
่
กรมการมาให้ข้าพระพุทธเจ้าพร้อมแล้ว เวลาเช้า ๓ โมง ๑๕ นาทีกราบถวายบังคมลาออก
จากเมืองบรีร�า เดีนโคเกวียนไปทางปาไม้เต็งรัง ผ่านบ้านขามาน บ้านโพธิ บ้านกระสัง
่
ุ
้
�
่
ข้ามล�าบัว ท่าข้ามกว้างประมาณ ๖ วามีนาศอกเศษ เวลาเทียง ๔๐ นาทีหยุดพักโค เวลา
บ่าย ๒ โมง ๑๐ นาที เดีนต่อไปผ่านบ้านตะโกราย บ้านสลัดได บ้านสวาย ข้ามล�าติม
้
�
ท่าข้ามกว้างประมาณ ๔ วา มีนาศอกเศษ แล้วออกทุ่งสลัดได ทุ่งนกว้างประมาณ ๑๐๐
้
ี
มณฑลนครราชสีห์มา ร.ศ. ๑๑๕
