Page 146 - •- เอกสารตรวจราชการมณฑลเทศาภิบาล -•
P. 146
144 เอกสารตรวจราชการมณฑลเทศาภิบาล
่
็
ในวัดได้สั่งสอนหนังสือให้ศิษย์เล่าเรียนอย่างโบราณดูเปนทีวัดขัดในการเล่าเรียนมาก
่
ั
ข้าพระพุทธเจ้าได้ถวายวัตถปจจัย ๔ บาท แลได้ถามก�านันผู้ใหญบ้านถึงการโจรผู้ร้าย
ุ
ุ
่
ก็ไม่ใคร่ชุกชุมเหมือนแต่ก่อนจะว่าไม่มีก็ว่าได้ ผลของการท�านาค้าขายทีได้สังเกตดูใน
ี
้
ี
้
จ�านวนปน แลไต่ถามก็เจริญขึน เข้าไร่นาของราษฎรก็งามดีตั้งแตอ�าเภอพุนพินแขวงไชยา
่
้
ตลอดถึงเมืองกาญจนดิฐ ในเวลานั้นเข้าเปลือกราษฎรซือขายกันเกวียนละ ๔๐ บาท
็
่
หมูบ้านท่าข้ามหมูบ้านพุนพินน มีจีนไทยตั้งต่อเรือขายรับซือสินค้าตาง ๆ ดูเปนทีรืนเริง
่
่
ี
้
้
่
่
�
้
ุ
่
ในการท�านาค้าขายเพราะเปนทีประชุมลูกค้า แม่นาก็กว้างขวาง เรือศขสวัสดิ์ของพระยา
็
ี
้
้
ี
วิชิตภักดี, เคยใช้จักร์ไปได้ถึงต�าบลน แม่นาตรงนเปนสองแพรก ๆ ข้างซ้ายปลายคลอง
�้
็
้
ไปเมืองนคร แม่นาลึกเรือศขสวัสดิ์ขึนไปได้เกือบถึงปลายคลอง แต่บ้านเรือนราษฎรมีอยู ่
ุ
้
�
้
�
ห่าง ๆ แพรกข้างขวาเรียกว่าคลองพุมดวงแม่นากว้างขวาง แต่นาตืนเปนแห่ง ๆ ปลายคลอง
็
�
้
้
้
ไปจดเมืองตะกั่วปาเมืองพังงา เรือลูกค้าทีได้บันทุกสินค้าขึนล่องวันละ ๙-๑๐ ล�า มีอยูเสมอ
่
่
่
ุ
่
ทุก ๆ วัน แล้วได้สั่งให้หลวงกลางเลขานการรางวัลเสือผ้าแก่ก�านันผู้ใหญ่บ้านทีมารับรอง
้
ถ้วนทุกคนแล้ว
วันที่ ๑๖ เพลาเช้า ๑ โมง ๕๑ นาทีออกจากท่าข้ามไปอ�าเภอพุมดวง เพลาเช้า
้
๕ โมง ถึงวัดหัวไซได้ขึนไปสนทนากับพระสงฆ์ในวัดนั้น มีพระสงฆ์ ๒ รูป เด็กศิษย์ ๒-๓
ั
ุ
็
่
คน ดูเปนการล�าบากทีจะเล่าเรียนได้ถวายวัตถปจจัย ๒ บาท แล้วออกเรือไปบ่าย ๑ โมง
่
ถึงบ้านนายฉิงกรมการอ�าเภอพุมดวง กรมการอ�าเภอได้เรียกก�านันผู้ใหญบ้านมาพร้อม
่
่
กันทีว่าการอ�าเภอสัก ๑๔-๑๕ คน ทีว่าการอ�าเภอท�าด้วยเสาไม้จริงพืนฟากหลังคามุง
่
้
่
่
จาก ๓ ห้อง เฉลียงรอบกันไว้ท�าทีพักส�าหรับข้าราชการไปมาอีกหลังหนง ๒ ห้อง เฉลียง
ึ
้
็
่
รอบเสาไม้จริงพืนกระดานดูเปนทีพอควรอย่างอ�าเภอเมืองปา แล้วข้าพระพุทธเจ้าได้ข้ามฟาก
่
ไปตรวจในท้องทีอ�าเภอพุนพินแขวงเมืองไชยา ได้ถามถึงความศุขทุกข์ของราษฎรก็หา
่
ี
�
้
้
่
ได้รับความเดือดร้อนอย่างใดไม่ แต่เวลานเมือเวลาก่อนวันฝนตก ๒ วัน ๓ วัน นามาก
ท่วมตลิงจะเดินข้างไหนก็ไม่ใครจะได้ จึงกลับมาทีวัดท่าโรงช้างแขวงกาญจนดิฐในวัดมี
่
่
พระสงฆ์ ๕ รูป มีเด็กเรียนหนังสือ ๖-๗ คน ข้าพระพุทธเจ้าได้แวะเข้านั่งสนทนากับ
ึ
่
พระอธิการประเดียวหนง ถามถึงการศึกษาก็คล้ายคลึงกับวัดท่าข้ามตามทีได้กล่าวมา
่
มณฑลชุมพร ร.ศ. ๑๑๘
