Page 147 - •- เอกสารตรวจราชการมณฑลเทศาภิบาล -•
P. 147
เอกสารตรวจราชการมณฑลเทศาภิบาล 145
้
่
แล้ว ออกจากวัดกลับมาบ้านอ�าเภอได้รางวัลเสือผ้าให้แก่อ�าเภอก�านันผู้ใหญบ้านตาม
ี
้
้
็
สมควรทุก ๆ คน แต่ในแขวงอ�าเภอพุมดวงน ได้สังเกตดูราชการต่าง ๆ ก็นอย เปนอย่าง
ส�าคัญอยู่ก็แต่การทีจะระวังโจรผู้ร้ายเท่านั้น เพราะต่อเขตรแดนกับเมืองนครศรีธรรมราช
่
่
่
่
่
มีบ้านเรือนราษฎรทีตั้งอยูก็เรียราดคนก็นอย แต่ท้องทีกว้างขวาง การประพฤติท�ามา
้
ี
้
่
่
หากินของอ�าเภอนก็แตท�านาไร่สร้างสวนตัดไม้เลือยกระดาน หรือพันเรือตัดหวายขาย
็
้
่
เปนพืน แต่สวนทีสร้างกันนั้นก็จะเปนสวนกล้วยอ้อยมากไม่ใคร่จะปลูกผลไม้ทีจะให้ถาวร
่
็
ึ
ี
ี
่
่
่
เรือนอยูก็มักจะท�าด้วยเสาไม้ไผ่มาก บางทีปหนง หรือ ๒ ปก็รือไปอยูทีอืน ข้าพระพุทธเจ้าจึง
่
้
่
ได้แนะนาให้กรมการอ�าเภอก�านันผู้ใหญบ้านหมั่นตรวจตราให้ราษฎรปลูกสร้างสรรพผลไม้
่
�
ต่าง ๆ คือมะพร้าวหมากเปนต้นเพิมเติมลงทุก ๆ ปเพือจะให้ราษฎรตั้งเปนหลักถาน ได้
ี
็
่
่
็
พักที่นั้นคืนหนง ึ่
รุ่งขึนวันที ๑๗ ราษฎร ๔-๕ คนมาร้องว่าได้รับความเดือนร้อนของกรมการอ�าเภอ
่
้
้
พุมดวงด้วยผู้ว่าราชการเมืองพาช้างของตนมาให้อ�าเภอล่ามเลียงไว้ส�าหรับรับจ้างลาก
่
ไม้ ๘ เชือก ๙ เชือก เทียวปล่อยให้เทียวกินเข้าไร่เข้านาของราษฎรแลเรือกสวนผงผุย
่
หลายราย ครั้นราษฎรผู้เจ้าของร้องต่ออ�าเภอ ๆ ก็ใช้ให้ไปร้องต่อพระยาวิชิตภักดี, ราษฎร
ต่างคนก็ต่างนงเสียหาอาจทีจะไปร้องต่อพระยาวิชิตภักดีไม่ ราษฎรพากันเข้าใจผิดว่าถึง
่
่
ิ
จะไปร้องทีไหนจะช�าระให้ด้วยว่าเปนช้างของพระยาวิชิตภักดีเอง ข้าพระพุทธเจ้าจึงได้
่
่
สั่งว่าเมือช้างกินเข้าของผู้ใดก็ให้กรมการอ�าเภอใช้ค่าเข้าให้แก่เขาตามสมควร ครั้นเวลา
่
เช้า ๒ โมงออกเรือกลับมาจากทีว่าการอ�าเภอถึงวัดโพอ�าเภอพุนพินแขวงเมืองไชยาได้
่
ั
แวะเข้าไปมีพระสงฆ์ ๔ รูปได้ถวายวัตถปจใจ ๔ บาท แล้วเลยมาถึงทีว่าการอ�าเภอพุนพิน
ุ
เช้า ๕ โมง ข้าพระพุทธเจ้าลงเรือเล็ก ๒ ภายพร้อมด้วยหม่อมราชวงษ์เชยกรมการอ�าเภอ
้
ไปตรวจตามคลองลวนไปบ้านหัวโตนดแลได้สังเกตุดูในต�าบลนมีทุ่งนากว้างตลอดไปถึง
ี
ี
ี
ต�าบลท่าเคย ตามที่ได้ไต่ถามว่าเข้าเปลือกราษฎรจ�าหนายออกไปจากทุ่งสวนนป ๑ หลาย
่
้
้
พันเกวียน ในต�าบลนราษฎรจะซือขายแก่กันก็จ่ายเข้าเปลือกกับนาตาลใช้แทนตัวเงิน
ี
้
�
้
ตามทีได้เคยแลกเปลียนกันมาแต่ก่อน ทั้งโรงราษฎรตั้งค้าขายหลายโรงควรตั้งออฟฟศ
ิ
่
่
ึ
่
โทรศัพท์แห่งหนงส่วนกลางของเมืองกาญจนดิฐกับเมืองไชยา ข้าพระพุทธเจ้าเห็นด้วย
พระยารัตนเสรฐี
