Page 152 - •- เอกสารตรวจราชการมณฑลเทศาภิบาล -•
P. 152
150 เอกสารตรวจราชการมณฑลเทศาภิบาล
้
้
ี
่
่
ราษฎรทีประพฤติการเลียงชีพอยูเดียวน ในหมูบ้านพุมเรียงผู้ชายก็ชักชวนกันท�าปานาติบาต
่
่
มาก ผู้หญิงก็ทอผ้าขายท�าขนมขายทีตั้งร้านโรงขายผ้าขายได้ก็มีบ้างโรงเล็กสัก ๘-๙ โรง
่
็
เท่านั้น จะประพฤติการท�านาท�าสวนก็ไม่มีทีจะท�าเพราะแผ่นดินเปนทรายจะปลูกผลไม้
ก็ไม่งาม เห็นด้วยเกล้า ฯ ว่า ถ้าจะตั้งเมืองทีนคงจะไม่เจริญได้เพราะไม่มีสินค้าอันใด แล
ี
่
้
่
้
ี
่
่
ต�าบลนก็ได้ตั้งบ�ารุงมาหลายเจ้าเมืองแล้วก็แต่เสมออยูอย่างเดิม แม้นถอนไปตั้งอยูทีต�าบล
พุนพินตามทีได้กล่าวไว้ข้างต้นแล้ว ก็จะมีช่องทางเจริญขึนได้
่
้
ิ
วันที่ ๖ ได้ให้นายพินจราชการจัดช้างที่จะเดินไปหลังสวนมาประสมทบกับช้างที่
ไปจากชุมพร นายพินจราชการจัดได้ ๔ เชือก ช้างทีไปคอยรับจากชุมพร ๑๐ เชือก รวม
่
ิ
๑๔ เชือก ได้ให้พันอญาประธานกับหลวงสัสดี หลวงแพ่งอยูไตสวนเรืองพระยาวิชิตภักดี
่
่
่
้
ิ
่
้
กล่าวโทษนายพินจราชการว่าฉอเงินหลวง รุ่งขึนวันที ๗ เช้า ๔๐ นาที ข้าพระพุทธเจ้า
ขุนเทพประชา หลวงกลางเลขานการ กับขุนอภิบาลราชทรัพย์ พลอยไปส่งเงินผลประโยชน ์
ุ
ึ่
ด้วยออกจากไชยามาหลังสวนถึงท่าจ่ายบ่าย ๔ โมงได้พักที่อ�าเภอพะสงคืนหนง ในคืนนั้น
กรมการอ�าเภอก�านันผู้ใหญบ้านมาพร้อมกันสัก ๑๙-๒๐ คน ข้าพระพุทธเจ้าได้ถามถึง
่
้
่
่
การท�านาหากินของราษฎรกับทีได้เห็นก็เจริญขึนกว่าแตก่อน โจรผู้ร้ายก็เงียบสงบไป ใน
ี
้
่
่
้
ท้องทีต�าบลนแต่ก่อนถ้าราษฎรผู้ใดมีทรัพย์ขึนก็อยูไม่ใคร่จะได้ ด้วยโจรผู้ร้ายชุกชุมเคย
ี
ปล้นอยูทุกป เพราะทีตั้งบ้านเรือนของราษฎรอยูใกล้ทเลเปนช่องทางโจรผู้ร้าย แต่ก่อน
่
่
่
่
มาปล้นโดยทางเรือเก็บได้ทรัพย์แล้วก็หนลงเรือไป แตทีได้จัดตั้งมณฑลนก็หามีโจรผู้ร้าย
้
ี
่
ี
�
้
่
ี
มาปล้นบ้านเรือนราษฎรในต�าบลนไม่ ในต�าบลนมีคลองนาจืดแลใสสอาด มีเรือใบเทียว
ี
้
้
ค้าขายกรุงเทพ, ๖ ล�า ๗ ล�า มีสินค้าได้หวายเปนพืน มีแขกตั้งท�าไร่นาท�าปาณาติบาต
้
ประมาณศัก ๒๐๐ เรือน เหมือนกับบ้านหัวเลนทีพุมเรียงนั้น เมือออกมาจากไชยามาตาม
่
่
่
ทางสายโทรเลขได้เห็นเสาช�ารุดล้มใช้การไม่ได้ ๒ ต้น ทีช�ารุดใช้การได้หลายต้น เสาที ่
ี
้
่
ช�ารุดนแต่ก่อนพระยาวิชิตภักดีจัดท�าไว้เปนไม้เคียมด�ามากจึงไม่ยั่งยืน
่
้
ิ
ครั้นรุ่งขึนวันที ๘ ได้จดหมายเตือนไปยังนายพินจราชการให้ออกตรวจเสา
ี
่
สายโทรเลขด้วยตนเอง แลให้รีบจัดซอมท�าให้แล้วในปศก ๑๑๗ ด้วยแล้ว ได้รางวัลเสือผ้า
้
่
่
ให้กรมการอ�าเภอจนถึงผู้ใหญบ้านทีได้มารับรองนั้นทุกคน ๆ กับคนทีพามาจากไชยา
่
มณฑลชุมพร ร.ศ. ๑๑๘
