Page 210 - •- เอกสารตรวจราชการมณฑลเทศาภิบาล -•
P. 210
208 เอกสารตรวจราชการมณฑลเทศาภิบาล
้
่
่
ี
อืน ๆ ก็ได้มาคอยรับกันอยูพรั่งพร้อม ที่นมีกรมการพิเศษคือ กรมการเกษตร กับกรมการ
สุรัศสวัสดี ซึงตั้งขึนครั้งหนึงแลไม่ยั่งยืนอยูนาน เพราะไม่มีตัวเจ้าพนักงานพอ เดี๋ยวนีจึง
่
้
่
่
้
่
เอาไว้รวมกับกรมสรรพากร แลต่อไปภายนาบางทีจะแยกย้ายออกไปได้อิก
่
่
เวลาบ่าย ๒ โมง ข้าพระพุทธเจ้าได้ขีม้าไปดูบึงสีไฟประมาณ ๑๐ นาทีถึงทีนั่น
ี
ี
ั
้
ได้ลงเรือส�าป้นพายไปในบึง เห็นนกชุกชุมมาก ปนนานอยราษฎรกลัวกันว่าบัวจะไม่สู้
้
�
้
้
�
งาม แลเพราะตัวด้วงหนอนชุมมาก ท�าอันตรายแก่บัวมาก ถ้านามากตัวด้วงมักจะจม
้
่
นาตายหมด นกแก้วนกนางโก้งก็ท�าอันตรายแก่บัวเหมือนกันเปนทีกวนใจของราษฎร
�
มาก คนทีพายเรือข้าพระพุทธเจ้านั้นเปนคนท�าบัว ข้าพระพุทธเจ้าได้ซักวิธีเขาปลูกบัว
่
กัน เล่าทูลเกล้า ฯ ถวายพอเปนสังเขปในทีน ี ้
่
ประมาณเดือนกรกฎาคม ชาวไร่บัวเอาเมล็ดลงเพาะปลูกในทีนา พองอกงามดี
่
่
�
้
สูงประมาณ ๑ ศอกก็เอาลงไปปลูกในบึงนั้น นาในบึงเวลาทีปลูกประมาณ ๑ ศอก พอ
้
่
�
้
่
้
�
นานามาบัวก็ขึนตามนา บางทีทั้งบึงเต็มไปด้วยต้นบัว พอเมล็ดแห้งดีแล้วจึงเก็บไปขายได้
้
้
ี
้
ราคาขายนั้นขึนลงแล้วแต่บัวงามไม่งาม ถ้าปไหนนานอยราคาก็ขึน บางทีถึงถังละ ๘ สลึง
้
�
่
พ่อค้าจีนรับเอาไปขายทีกรุงเทพ ฯ มาก
่
่
่
่
่
เมือข้าพระพุทธเจ้ากลับจากบึงสีไฟ ได้ดูทีว่าการตาง ๆ ตอไปทีว่าการอ�าเภอ
่
่
เมืองพิจิตรก็เหมือนกันกับทีข้าพระพุทธเจ้าได้เห็นทีบ้านบางมูลนาค ออกจากทีนั่น
่
ข้าพระพุทธเจ้าได้ไปดูโรงเรียนซึงปลูกด้วยไม้ชนดเดียวกับทีว่าการ มุงสังกะสีด้วยรูปท�า
่
ิ
่
เหมือนศาลาตามวัด มีเฉลียงรอบห้องใหญ ซึงอยูกลางศาลา นักเรียนเวลานั้นมี ๑๓๐ คน
่
่
่
่
ตั้งแตอายุ ๖ ป ไปจนถึง ๑๘ ปการเล่าเรียนใช้แบบกรมศึกษาธิการใหม่ นักเรียนแบ่งเปน
ี
ี
่
สามชั้น ๆ สูงทีสุดเรียนเลขเศษส่วน
ออกจากโรงเรียนข้าพระพุทธเจ้าได้ไปดูตลาด ดูใหญโตกว้างขวางมาก มีตลาด
่
ของสดอยูด้านถนน แล้วโรงแถวสองด้าน มี ๔๗ ห้อง เก็บห้องละ ๖ บาท
่
ออกจากตลาดข้าพระพุทธเจ้าได้ไปดูตราง เปนตรางเล็กแลดูเข้าไปดูเหมือน
่
่
ไม่ใช่ทีคุมขังนักโทษ แตแลเห็นห้องขังจึงแลเห็นได้ว่าเปนทีคุมขัง เพราะมีสวนรั้วกั้น
่
่
เมืองพิศณุโลกย์ ร.ศ. ๑๒๑
