Page 42 - •- เอกสารตรวจราชการมณฑลเทศาภิบาล -•
P. 42
40 เอกสารตรวจราชการมณฑลเทศาภิบาล
้
เส้นเปนพืนนามีเรือนราษฎรประมาณ ๓๐ หลัง แลราษฎรนั้นเปนบ่าวทาษของผู้ว่า
ราชการโดยมาก เวลาเช้า ๔ โมงกลับ
่
ุ
่
่
วันที ๘ มิถนายน ร,ศ, ๑๑๕ เวลาเช้าไปทีวัดนาพระทาด ได้ถามพระทัน เจ้าอธิการ
้
แจ้งความว่าพระสงฆมี ๕ รูป โจรผู้ร้ายปล้นเวลานก็สงบลง วัดนเปนวัดเก่าประมาณ ๕๐๐
้
ี
ี
ี
ป ครั้งพม่าชีไวขาดเปนผู้สร้าง ในบริเวรพระปรางกว้าง ๔ เส้นยาว ๔ เส้นแลมีโบถวิหาร
เก่า ๆ พังลงมามีพระพุทธรูปไหญมาก ใบเสมาก�าแพงท�าด้วยหินแดง นายทิดนายดา
่
่
ี
จีนดอกไม้เล่าความให้ฟงว่า ถ้อยความทุกวันนเดือดร้อนเต็มทีตั้งแตฟองมาได้ ๓ ป แล้ว
้
ั
ี
้
ุ
่
ุ
่
ยังไม่พิจารณา ไปเตือนตลาการไม่เปนธุร ครั้นเมือวันที ๗ มิถนายน ร,ศ, ๑๑๕ ข้าหลวง
่
๒ นายมาตรวจนั่งอยูบนศาล ราษฎรหลายคนแลจีนดอกไม้จะไปร้องตลาการก็ห้ามไว้
ุ
ุ
้
ผัดว่าพรุ่งนีจะช�าระให้ ครั้นถึงเวลาพรุ่งนีข้าหลวง ๒ นายไม่ได้ไปนั่งไปเตือนตลาการคือ
้
หลวงนติสาทรก็ไม่พูดด้วย ถ้าเดือดร้อนนักจะต้องเข้าฝรั่งเสศอยู่อย่างนมีคนข่มเหง ครั้น
ี
ี
้
ไปฟองตอตลาการก็มีแต่จะเสียเงินแลเสียเวลาท�ามาหากิน แลคนทีเข้าในบังคับฝรั่งเสศถึง
่
้
ุ
่
ผู้ว่าราชการจะเรียกตัวมาหาเขาก็ไม่มาดูมีอ�านาจมากแลไม่มีไครข่มเหงเขาได้ แล้วไป
ั
วัดศีรสุรวงษมีพระสงฆ ๘ รูป แต่พระครูศีรปญญาเข้ามากรุงเทพ ฯ เวลาบ่าย ๕ โมงกลับ
ี
้
วันน เวลาบ่ายมีผู้ไหญบ้านต�าบลโพธรามมาบอกว่ามีผู้ร้ายลักยิงราษฎรในต�าบลโพธราม
่
้
่
่
ตาย ๑ คน เวลาย�าค�าแล้วขึนไปลาพระยาสุรินทรฤๅไชยจะออกเรือไปกาญจนบุรีเวลา
พรุ่งน ี ้
ุ
ิ
วันที่ ๙ มิถนายน ร,ศ, ๑๑๕ เวลาเช้า ๑ โมงออกเรือ เวลาเที่ยงแล้ว ๓๐ มินตถึง
่
โพธราม แวะดูทีตลาดโพธรามมีระยะบ้านเปนโรงเรือนตลาดติดต่อกันประมาณ ๗ เส้น
แลราษฎรผู้ชายทีเดินไปมามีดาบแลมีมืดถือกันโดยมาก แล้วไปทีวัดโพธรามพบพระแดง
่
่
เจ้าอธิการแจ้งความว่าในศก ๑๑๔ นั้นผู้ร้ายปล้นค่อยสงบลงแต่ผู้ร้ายย่องเบาลักยิงยังมี
อยูเนอง ๆ ในศก ๑๑๕ มีผู้ร้ายย่องเบาแลลักยิงนั้นมากขึน แล้วพบนายเถาก�านัลแจ้งความ
้
ื
่
่
่
่
สมเหมือนพระแดงแลนาทีของก�านัลจะท�าตามแบบเดีมทีเคยมาแล้ว แต่ข้อบังคับใหม่นั้น
้
ี
ผู้ว่าราชการยังไม่ส่งมาให้ ราษฎรในต�าบลนเปนมอญท�านาตัดไม้ไผ่สีสุกแลเสาขาย เวลา
เมืองราชบุรีย ร.ศ. ๑๑๕
