Page 57 - •- เอกสารตรวจราชการมณฑลเทศาภิบาล -•
P. 57
เอกสารตรวจราชการมณฑลเทศาภิบาล 55
่
่
ถึงเขาแรดอยู่ค่างซ้ายเขาฆ้องอยู่ค่างขวา เวลาย�าค�าถึงบ้านดอนคาจอดเรือพักนอนทีนั่น
่
่
่
พบนายท้วนนายเอียมว่าผู้ว่าราชการเมืองเก็บเงินค่าปาไม้เงินคล ๑ ทั้งหญิงทั้งชาย
๑
ถ้าผู้ใดตัดไม้ต้องเสียเงิน ถ้าผู้ใดไม่ได้เสียเงินจับได้ปรับเอาเงิน ๑๐ บาท ปล่อยตัวไป
่
ุ
ิ
วันที ๑๓ มิถนายน ร,ศ, ๑๑๕ เวลาเช้า ๑ โมง ๓๐ มินต ออกเรือจากบ้านคอนคา
�
ิ
้
เวลาเช้า ๒ โมง ๑๕ มินตถึงบ้านท่าฬ้อ ร่องนาเลียบมาตามชายเขามีไม้รวก ไม้ไผ่ปา
่
่
่
ิ
�
้
เปนต้น เวลาเช้า ๔ โมง ๒๐ มินต ถึงนาเมืองกาญจนบุรีย์ทีท่าพัก มีแพตามล�านา ๑๕
แพ เวลาเทียงเชิญพระบรมราชโองการไปให้พระยาประสิทธิสงครามผู้ว่าราชการเมือง
่
่
้
กาญจนบรีย์ ทราบแล้วก็ชีแจงข้อความการเมืองให้ฟง ทีว่าการนั้นเปนเรือนฝากระดาน
ั
ุ
ไหญ ๕ ห้อง เฉลียงรอบกว้างประมาณ ๔ วายาว ๑๐ วา มีโตะส�าหรับผู้ว่าราชการ ๑ โตะ
่
๊
๊
๊
่
๊
ี
แลเปนทีรับแขกด้วยแลมีโตะยาวส�าหรับเสมียน ๑ โตะ จัดสอาดดี ค่างหลังทีว่าการนมีเรือน
้
่
ฝากระดานไหญอิก ๑ หลัง เท่ากับทีว่าการกั้นเปนสองห้องส�าหรับข้าราชการแล
่
่
ชาวตางประเทศพัก ตอไปอิกเปนเรือนของผู้ว่าราชการอยูในก�าแพงเมือง เวลาบ่าย ๕ โมง
่
่
่
กลับ แล้วเลยไปดูโรงทหารอยูริมประตูเมืองนอกก�าแพงพบจ่านายสิบนายคลามกับพลทหาร
่
๘ คน โรงพักทหารนั้นเปนเรือนฝากระดาน ๓ ห้อง แต่ช�ารุด เวลาย�าค�าลงมาเรือ
่
่
ุ
่
วันที ๑๔ มิถนายน ร,ศ, ๑๑๕ เวลาเช้า ๑ โมงไปวัดไชยชุมพลชนะสงคราม
พบพระเปลียนใบฎิกาว่ามีพระสงฆ์ ๒๐ รูปแลได้ทราบราษฎรพูดกันว่าเมือผู้ว่าราชการ
่
่
เมืองฉลองตรามีหนังสือปาวร้องให้ราษฎรแลผู้ใหญบ้านมาช่วยฉลองตราประมาณ
่
่
้
๒๐๐๐๐ คน เสศแลบางคนต้องเสียเงินลงขันไม่ต�ากว่า ๑๒ บาท ข้อนราษฎรชาวตลาด
ี
่
ี
่
้
ทราบทั่วกัน การช�าระถ้อยความนั้นในรหว่าง ๕ ปมีตัดสินแล้ว ๒ เรือง นอกจากนก็
ี
้
เปรียบเทียบทั้งสิน แลการเปรียบเทียบนั้นดูเปนถานข่มขีจ�าเลย แล้วเอาตัวจ�าเลยมาขัง
่
ตรางใช้การงานแลบังคับให้เสียเงินเท่านั้นจึงจะปล่อยไป เมือได้เงินแล้วท�าใบยอมเลิก
่
แล้วกันดังนโดยมาก แลพบนายเล็กอ�าแดงบางกับราษฎรหลายคนแจ้งความเหมือน
ี
้
่
พระเปลียนใบฎีกา แลว่านายเล็กมีเกวียนสามเล่มจะไปบันทุกของไปขายเมืองสุพรรณ
ต้องเสียค่าหนังสือเดินทาง โคเทียมเกวียนคู่ละ ๑ บาท ถ้าจะไปตัดไม้ตามบนเขาต้องเสีย
๑
่
ค่าปาคล ๑ แลผู้ที่ไปตัดไม้ซึ่งเปนไม้หลวงอยู่ ๗ ต�าบล ผู้ว่าราชการก็จับตัวมาบังคับ
พระอินทราธิบาล
