Page 8 - •- เอกสารตรวจราชการมณฑลเทศาภิบาล -•
P. 8
6 เอกสารตรวจราชการมณฑลเทศาภิบาล
็
๔. ทรงปรับปรุงระเบียบงานสารบรรณ (Office) ให้เปนสากล สามารถสืบค้น
่
และเรียกหามาใช้งานอ้างอิงได้ โดยทรงก�าหนดให้หนังสือราชการทีจะทูลเกล้าฯ ถวาย
ี
ทุกอย่างต้องลงวัน ค�า เดือน ป ศักราชด้วยทุกครั้ง ตามประกาศว่าด้วยผู้ซึงจะทูลเกล้า
่
่
ถวายหนังสือ จ.ศ. ๑๒๓๖ (พ.ศ. ๒๔๑๗) ต่อมาทรงก�าชับการทูลเกล้าถวายหนังสือว่า
ให้แยกเรืองละฉบับ และให้ย่อความ ตามประกาศว่าด้วยการถวายหนังสือราชการต่าง ๆ
่
ร.ศ. ๑๐๘ (พ.ศ. ๒๔๓๒)
๕. ทรงปรับปรุงการศาลและกระบวนการยุติธรรมให้เปนสากล โดยมีพระบรมราช
็
โองการทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้ประกาศตั้งกระทรวงยุติธรรมในแบบสมัยใหม่ขึน
้
ใน ร.ศ. ๑๑๐ (พ.ศ. ๒๔๓๔)
่
ครั้นถึง พ.ศ. ๒๔๓๕ พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยูหัวจึงมีพระราชด�าริ
ให้ปรับปรุงระบบบริหารราชการแผ่นดิน โดยแบ่งและจัดระเบียบราชการกรมกองต่าง ๆ
่
่
ึ
็
ทีมีมาแต่โบราณ เปน ๑๒ กระทรวง โดยกระทรวงมหาดไทยเปนหนงใน ๑๒ กระทรวง
็
่
แรกตั้ง ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ตั้งพระเจ้านองยาเธอ กรมหมืนด�ารงราชานภาพ
้
ุ
ุ
่
(สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาด�ารงราชานภาพ) ด�ารงต�าแหนงเสนาบดีกระทรวง
มหาดไทยเปนปฐม
็
ในการเริมต้นการบริหารราชแผ่นดินอย่างใหม่น พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้า
่
้
ี
เจ้าอยูหัวทรงเปรียบเสมือนผู้ถือหางเสือเรือคอยคัดท้ายก�ากับทิศทางเรือโดยตลอด เพือให้
่
่
กระทรวงมหาดไทยเปนสถาบันทีจะขับเคลือนประเทศให้อยูรอดปลอดพ้นภัยคุกคามจาก
่
็
่
่
ุ
ี
้
ชาติตะวันตก ทั้งน สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาด�ารงราชานภาพ ทรงเปรียบ
่
็
เปนพระพาหาข้างหนงของพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยูหัว ทรงบริหารราชการ
่
ึ
้
กระทรวงมหาดไทยด้วยพระปรีชาสามารถอย่างสมบูรณ ทรงเนนเสด็จออกตรวจราชการ
์
หัวเมือง ในมณฑลเทศาภิบาลต่าง ๆ ดังปรากฏอยูในหนังสือเอกสารตรวจราชการ จ�านวน
่
่
๒ เล่ม ซึงกรมศิลปากร กระทรวงวัฒนธรรม ได้จัดพิมพ์เผยแพร่แล้ว เมือ พ.ศ. ๒๕๖๔
่
่
็
กระทรวงมหาดไทยเปนกระทรวงขนาดใหญ มีข้าราชการจากส่วนกลางไป
ควบคุมก�ากับราชการหัวเมืองต่าง ๆ ทั่วราชอาณาจักร การตรวจราชการของเสนาบดี
