Page 116 - •- เอกสารตรวจราชการมณฑลเทศาภิบาล -•
P. 116
114 เอกสารตรวจราชการมณฑลเทศาภิบาล
่
่
ิ
ทีว่าการเมืองหรือศาลากลางในเมืองจันทบุรี ไม่มีออฟฟศทีท�าการเมืองทุกวันน ้ ี
อาไศรยห้องนาหอเรือนพระยาจันทบุรี เรือนก็เปนเรือนป้นหย่าอยู่ข้างเก่าไม่เปนภูมถาน
่
ั
ุ
่
ข้าพระพุทธเจ้าได้ดูงบประมาณเห็นมีเงินทีอนญาตให้สร้างในศก ๑๑๗ แล้ว แต่หากยัง
่
้
ไม่ท�าขึน ข้าพระพุทธเจ้ากับพระเทพสงครามจึงได้จัดเลือกทีลงมือแผ้วถางก่อสร้างและ
่
่
้
ได้ให้พระยาวิชยาธิบดีมีบอกมาด้วยแล้ว ได้ตรวจทีว่าการเมือง มีจัดแบ่งเปนหนาทีตาม
่
ลักษณปกครองหัวเมือง คือมีพระเทพสงครามปลัดท�าการหนาทีมหาดไทย พระก�าแหง
้
ุ
่
้
ฤทธิรงค์ ผู้ช่วยท�าการหนาทีเลขานการในกองผู้ว่าราชการเมือง ขุุนรักษ์บุรพเขตรเปน
พนักงานคลัง ยังมีพนักงานรองแลเสมียนเต็มอัตรา แต่การไม่ค่อยมีอะไรท�า จ�านวน
ี
่
ึ
่
หนังสือมีไปมาปหนงเพียง ๕๐๐ ฉบับเปนอย่างมาก ถ้าคนท�าการเต็มทีเพียง ๔ คนเปนพอ
ในงบประมาณศก ๑๑๘ ควรตัดคนแลเงินลงได้มาก จะมีขัดข้องก็แต่คนพนักงานเหล่านั้น
่
่
้
ล้วนเกียวข้องเปนญาติพีนองในผู้ว่าราชการเมือง ซึงจ�าต้องหาการให้ท�าอย่างสงเคราะห์
่
่
ิ
่
ญาติ จะมีผู้อื่นก็แตนายโรล่ามฝรั่งเศสซึงใช้เปนครั้งเปนคราว ไม่ได้มานั่งออฟฟศ มีหนังสือ
ฝรั่งเศสไปมาราว ๕๐ ฉบับ
่
ศาลเมืองก็ไม่มีทีนั่งอาไศรยช�าระกับทีโรงลครบ้านเรือนพระยาจันทบุรี เปนโรงเล็ก
่
่
่
รุงรังซึงคนต่างประเทศดูถูกเปนอันมาก ข้าพระพุทธเจ้าได้สั่งให้รวมศาลในทีว่าการเมือง
่
้
ทีได้สั่งให้ปลูกสร้างขึนใหม่นั้น
่
ในศาลมีหลวงสวัสดิบุรีเมือง (ปลิว) เปนผู้พิพากษาที ๑ ยังมีที ๒ ที ๓ อีก ๒
่
่
คน เสมียนแลนักการก็มาก ถ้ามีผู้พิพากษาช�านาญคนเดียวกับเสมียนพนักงานอีก ๒ คน
๓ คน ก็ท�าการได้หมดโดยความก็ไม่มาก ความทั้งแพ่งแลอาญาชั่ว ๖ เดือนล่วงแล้วมา
ี
่
้
นเพียง ๙๙ เรือง มีความที่ล�าบากแต่ที่เกี่ยวกับฝรั่งเศสเท่านั้น หลวงสวัสดิบุรีเมือง (หรือที่
เรียกกันว่าหลวงเมือง) เปนคนรักใคร่ของพระยาจันทบุรีอย่างเปนบุตรคน ๑ หลวงเมือง
ี
่
้
ผู้นอายุ ๓๒ ป ฉลาดชือเสียงก็ดี เข้าใจขบวนพิจารณาพิพากษาอย่างใหม่ นับว่าเปน
ี
่
ผู้พิพากษาทีใช้ได้ แต่มีขาดวุฒิส�าคัญอย่างหนงคือความทีเกียวกับฝรั่งเศสไม่พอเลย มี
่
่
ึ
่
ความขลาดเปนประมาณ และไม่ใคร่รู้จักขนบธรรมเนยมฝรั่ง เห็นด้วยเกล้า ฯ ว่าถ้าจะ
ี
เมืองจันทบุรี ร.ศ. ๑๑๗
