Page 127 - •- เอกสารตรวจราชการมณฑลเทศาภิบาล -•
P. 127
เอกสารตรวจราชการมณฑลเทศาภิบาล 125
่
้
่
บ้านนอกเมือง เมือข้าพระพุทธเจ้าออกไปตรวจการพากันเทียวซือธงช้างตั้งเสาชักธงช้าง
ตามบ้านไสว วันก่อนนาทีข้าพระพุทธเจ้าจะออกจากเมืองจันทบุรี ท่านพวกทีอ้างตนว่า
่
่
่
้
เปนคนในบังคับฝรั่งเศสเหล่าน ให้คนหัวหนามีจีนซึน จีนเอี๋ยว จีนลิมติน จีนเต็กฮู จีนแจ่ม
้
ี
จีนเล่าโม่ กับจีนอืน ๆ อิกหลายคนมาหาข้าพระพุทธเจ้าทีบ้านจีนอ�าพล ร้องทุกข์แก ่
่
่
่
่
่
ข้าพระพุทธเจ้าถึงความยุติธรรมตาง ๆ ทีได้รับ และขอรับผิดชอบทีไปรับหนังสือส�าหรับ
้
ตัวว่าเปนเพราะหาที่พึ่งปองกันความเบียดเบียนต่าง ๆ และว่าจะเข้ามากรุงเทพ , ขอตรา
พระราชสีห์คุ้มตัวทุกคน ในส่วนเมืองจันทบุรีข้าพระพุทธเจ้าได้ยอมให้จีนอ�าพลเปน
้
ี
้
หัวหนา ส่วนบ้านนอกได้มอบให้จีนง่วนเสง เพราะจีนทั้ง ๒ คนนตั้งแต่ทรงพระมหากรุณา
่
ปล่อยให้พ้นโทษไป กลับเปนคนเรียบร้อยรู้สึกพระมหากรุณาธิคุณเปนอย่างยิง ยังมีคน
ชอบพอนับถือเปนอันมาก
๑๓ ความเดือดร้อนของผู้ว่าราชการเมืองกรมการไม่ใช่แต่ว่ามีจากกองทหาร
ฝรั่งเศสอย่างเดียว ยังมีต้องรับจากกองทหารไทยทีเมืองขลุงแลเมืองแกลงเปนอันมาก มี
่
่
เรืองขัดขวางเกียวข้องกันหลายเรือง เวลาข้าพระพุทธเจ้าไปถึงเมืองขลุง ได้เรียกหลวง
่
่
่
พลพิฆาฎนายทหารมาไตถาม รวมใจความก็คือดูถูกพระยาจันทบรีเท่าหรือยิงกว่านายทหาร
่
ุ
่
ฝรั่งเศส ข้าพระพุทธเจ้าได้บังคับว่ากล่าวกันทุกเรืองจนหมดความขัดข้องกับกองทหาร
่
่
ทีอยูเมืองขลุง แต่การต่อไปเห็นด้วยเกล้า ฯ ว่าเปน ๒ อ�านาจ อยูในเมืองเดียวกันไม่ได้
่
่
ี
้
ยิงในเมืองเช่นจันทบุรี ซึงราษฎรเปนบุตรหมูทหารหมดเช่นน ผู้ว่าราชการกรมการเปน
่
่
ไม่มีอ�านาจทีเดียว เห็นด้วยเกล้า ฯ ควรต้องพูดกับกรมทหารเรือให้เปนที่เข้าใจกันเสียให้
เรียบร้อย ที่ควรเปนนั้นเห็นด้วยเกล้า ฯ ว่า ควรให้นายทหารอยูในบังคับผู้ว่าราชการเมือง
่
่
เพือได้อาไศรยเปนก�าลังในการบังคับบัญชา และกรมทหารเรือจะสั่งการถึงนายทหารประการ
ใด เห็นด้วยเกล้า ฯ ว่าควรให้สั่งทางผู้ว่าราชการเมือง แม้แต่ให้ทราบไว้ด้วยยังดี
๑๔ ทีจะจัดปองกันอ�านาจฝรั่งเศสต้องไปเห็นด้วยเกล้า ฯ ว่าควรต้องให้รีบจัดการ
้
่
อ�าเภอก�านันแบ่งเขตรอ�าเภอเมืองให้เล็ก ๆ ให้มีศาลอ�าเภอพิจารณาตัดสินได้ และมีที ่
่
คุมขังคนด้วย อย่าต้องให้ส่งมาในเมือง ให้กองทหารฝรั่งเศสมีโอกาศเกียวข้องได้ แม้จะไม่มี
�
่
่
ทีคุมขังมั่นคงจะนานักโทษไปฝากไว้ตรางของกองทหารทีเมืองขลุงหรือเมืองแกลงก็ได้
พระยาศรีสหเทพ
